Sữa thực vật (sữa làm từ các loại hạt) đang trở thành một lựa chọn phổ biến trong các gia đình. Tuy nhiên, liệu sữa thực vật có tốt không? Có thể thay thế cho sữa truyền thống hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về vấn đề này.
Vì sao các loại sữa thực vật được lựa chọn?
Có nhiều lý do khiến gia đình lựa chọn sữa thực vật. Một số người chọn sữa thực vật do theo chế độ ăn chay, không muốn tiêu thụ lactose, hoặc vì dị ứng thực phẩm. Ngoài ra, sữa thực vật còn mang lại nhiều lợi ích bổ sung. Một số lợi ích của sữa thực vật bao gồm cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa mụn trứng cá, giúp giảm cân khi không có đường, và tăng cường trao đổi chất. Sữa hạt cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết mà không chứa cholesterol và gây khó tiếp thu. Sự đa dạng và tính tự nhiên của sữa thực vật làm cho nó trở thành xu hướng lựa chọn của những người quan tâm đến sức khỏe thông qua việc ăn uống hàng ngày.
Có nên dùng sữa thực vật cho bé?
Việc sử dụng sữa thực vật cho người lớn đang ngày càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, việc cho trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi uống sữa thực vật vẫn còn tranh cãi. Có hai quan điểm khác nhau về vấn đề này.
Quan điểm thứ nhất cho rằng sữa thực vật có thể hoàn toàn thay thế sữa động vật. Quan điểm thứ hai cho rằng sữa thực vật không thể thay thế sữa bò về giá trị dinh dưỡng. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ em uống sữa thực vật hàng ngày có thể phát triển chiều cao kém hơn so với trẻ uống sữa bò.
Hiện tại, chưa có nghiên cứu đủ sức thuyết phục để khẳng định quan điểm nào là chính xác. Vì vậy, quyết định có nên cho trẻ em sử dụng sữa thực vật hay không nên được cân nhắc cẩn thận. Dưới đây là một số nguyên tắc để cân nhắc:
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi nên được bú mẹ hoàn toàn.
- Trẻ bắt đầu ăn dặm (từ 6 tháng tuổi) vẫn cần được bú mẹ nhiều. Sữa thực vật chỉ nên được thêm vào thực đơn ăn dặm hàng ngày. Bé cần được làm quen từ từ, bắt đầu với những loại sữa thực vật đơn giản, dễ tiêu hoá như sữa yến mạch, sữa khoai lang, sữa hạt sen, v.v.
- Sau 1 tuổi, bé đã có thể sử dụng thức ăn đặc hơn, sữa thực vật có thể trở thành một phần trong thực đơn hàng ngày của bé. Tuy nhiên, lượng sữa thực vật không nên vượt quá 500ml mỗi ngày và nên thay đổi loại sữa để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho bé.
- Nếu gia đình có tiền sử dị ứng, cần thận trọng khi cho trẻ dùng sữa có đậu phộng, hạnh nhân, hạt mè, v.v.
- Lựa chọn nguồn sữa thực vật an toàn cho bé. Mẹ cũng có thể tự nấu sữa cho bé tại nhà từ các nguyên liệu an toàn. Mẹ cần phối hợp các nguyên liệu giàu chất béo (hạnh nhân, hạt điều, hạt mè, dừa, macca), giàu đạm (các loại hạt đậu) và giàu chất xơ (rau củ). Trước khi chế biến, hạt nên được ngâm để loại bỏ chất ức chế dinh dưỡng.
- Nếu quyết định thay thế hoàn toàn sữa khác bằng sữa thực vật cho bé, cần tìm hiểu kỹ thông tin liên quan. Đặc biệt, nên tham vấn ý kiến chuyên gia dinh dưỡng nếu bé không được bú mẹ, bé dưới 1 tuổi hoặc có yếu tố bệnh lý.
7 loại sữa thực vật có thể thay thế sữa động vật
Dưới đây là 5 loại sữa thực vật tốt cho sức khỏe bạn có thể tự chế biến tại nhà hoặc mua:
1. Sữa hạnh nhân
Sữa hạnh nhân là một lựa chọn tốt với hàm lượng vitamin và khoáng chất cao, đặc biệt là vitamin E. Sữa hạnh nhân không chứa đường và có lượng calo thấp, nhưng lại giàu chất béo và có hương vị thơm ngon dễ uống.
2. Sữa yến mạch
Sữa yến mạch giàu vitamin và canxi, ít chất béo bão hòa. Sữa yến mạch có độ sánh mịn như kem và chứa nhiều chất xơ beta glucans giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu.
3. Sữa hạt lanh
Sữa hạt lanh là nguồn sữa hạt tốt nhất cung cấp axit béo omega-3 cho sức khỏe tim, não, mắt và da. Điều đặc biệt của sữa hạt lanh là nó chứa hàm lượng omega-3 cao hơn so với các loại sữa thực vật khác.
5. Sữa dừa
Sữa dừa chứa lượng protein tương đối thấp nhưng giàu chất béo trung tính chuỗi trung bình có lợi. Với vị béo ngọt tự nhiên, sữa dừa dễ uống riêng hoặc phối hợp để tăng cường dinh dưỡng và hương vị cho sữa thực vật.
6. Sữa gạo
Sữa gạo có vị ngọt và độ sánh tự nhiên. Tuy nhiên, sữa gạo chứa hàm lượng carbohydrate cao nên cần kết hợp với nguyên liệu khác để cân bằng dinh dưỡng.
7. Sữa đậu nành
Sữa đậu nành được chiết xuất từ hạt đậu nành giàu protein, axit béo omega-3 và omega-6, cùng nhiều loại khoáng chất và vitamin có lợi cho sức khỏe.
Như vậy, giá trị dinh dưỡng của sữa thực vật không thể phủ nhận. Tuy nhiên, cần sử dụng sữa thực vật một cách hợp lý theo từng độ tuổi để đảm bảo mang lại lợi ích tốt nhất cho sức khỏe.
Để biết thêm thông tin về sữa thực vật và các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, bạn có thể tham khảo thêm trang Blog về Sâm Ngọc Linh và các thực phẩm, sức khỏe.