Gần đây, củ sâm đất đã trở thành một món ăn được nhiều bà nội trợ yêu thích vì hương vị ngon ngọt, lạ miệng và tác dụng tốt cho sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về tác dụng của cây sâm đất.
Củ sâm đất là gì?
Sâm đất là một loại cây thân thảo mọc hoang dã, có củ, được du nhập từ Tân Cương, Trung Quốc và được trồng chủ yếu ở Lào Cai và một số địa phương miền núi phía Bắc Việt Nam. Củ cây sâm đất còn có các tên gọi khác là Hoàng Sin Cô, khoai sâm, địa tàng thiên hay Yacon. Bên ngoài, củ sâm đất khá giống khoai lang nhưng có ruột trắng trong hoặc vàng nhạt và có mùi thơm giống nhân sâm.
Cây sâm đất có thân cao hơn đầu người, lá to dạng hình tim, và hoa nhỏ hơn hoa hướng dương. Sâm đất là loài cây chịu được sâu bệnh, hạn hán và có thể trồng ở hầu hết mọi nơi, miễn là thời tiết không quá lạnh giá. Củ sâm đất có 2 loại: những củ màu đỏ mọc gần bề mặt hơn là những củ được để lại làm giống, và những củ lớn hơn nằm sâu dưới đất là loại củ sâm đất mà chúng ta dùng để ăn.
Hương vị và giá trị dinh dưỡng của củ sâm đất
Củ sâm đất có vị ngọt do một loại carbohydrate được gọi là fructo-oligosaccharide tạo nên. Đây là một chất xơ không hòa tan làm cho củ sâm đất trở thành một loại lợi khuẩn mong muốn.
Củ sâm đất chứa nhiều chất dinh dưỡng như sắt, protein, pectin, canxi, protein, saponin, polysaccharide, fructooligosaccharide, axit béo, các vitamin (A, C) cùng nhiều khoáng chất khác. Đây là những dưỡng chất có lợi, tốt cho sức khỏe và cần thiết cho cơ thể.
Theo chia sẻ của nhiều người, củ sâm đất có hương vị giòn ngọt, thanh mát và có thể được ăn sống, xào, nấu canh hoặc ngâm rượu. Loại củ này có thể bảo quản được rất lâu, có thể đến 6 tháng ở nhiệt độ bình thường. Khi phơi nắng hoặc nấu canh, củ có vị ngọt đậm đà và dẻo hơn.
Củ sâm đất có tác dụng gì? Khám phá 3 tác dụng của sâm đất với sức khỏe
Củ sâm đất có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng đây chỉ là thực phẩm hỗ trợ chứ không có tác dụng điều trị bệnh lý. Dưới đây là 3 công dụng nổi bật mà củ sâm đất mang lại:
1. Hỗ trợ giảm cân
Khi ăn củ sâm đất, bạn sẽ có cảm giác no lâu hơn do trong củ sâm đất có chứa nhiều chất fructooligosaccharide, giúp cơ thể ít tiêu thụ các thức ăn khác và đẩy nhanh quá trình bài tiết chất thải ra khỏi cơ thể. Nhờ đó, bạn có thể đưa sâm đất vào trong chế độ ăn giảm cân. Bạn có thể nấu canh với thịt hoặc luộc chín.
2. Tốt cho người bệnh tiểu đường
Củ cây sâm đất có thành phần fructooligosaccharides hỗ trợ cơ thể không hấp thu đường đơn, giảm glucose trong gan và tăng khả năng hoạt động của insulin trong cơ thể. Do đó, những người bị bệnh tiểu đường nên tăng cường tiêu thụ củ sâm đất.
3. Tốt cho sức khỏe tim mạch
Uống nước cây sâm đất có tác dụng giảm lượng natri trong máu, cải thiện tình trạng hạ đường huyết và củng cố sức khỏe tim mạch. Fructooligosaccharides có trong củ sâm đất có khả năng chuyển hóa thành carbohydrate và polyphenol.
Ngoài ra, củ sâm đất còn có các tác dụng khác như hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn, giúp xương chắc khỏe hơn, tăng cường chức năng sinh lý nam giới. Tuy nhiên, các tác dụng này được biết đến ở dạng hỗ trợ, hoàn toàn không thay thế việc điều trị.
Những lưu ý khi sử dụng sâm đất
Sâm đất là loại củ bổ dưỡng, có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng sâm đất không đúng cách hoặc dùng quá thường xuyên trong thời gian dài có thể có nguy cơ bị ngộ độc. Người bị ngộ độc củ sâm đất có thể xuất hiện các triệu chứng như buồn nôn, mồ hôi, tiêu chảy, mất ngủ, bứt rứt, phát ban.
Ai không nên sử dụng củ sâm đất?
- Những người bị bệnh viêm gan, viêm túi mật không nên ăn củ sâm đất vì có thể làm giảm cảm giác thèm ăn.
- Những người bị rối loạn chức năng thận hoặc bệnh gout đang điều trị bằng thuốc không nên sử dụng củ sâm đất vì sẽ ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc.
- Đối với những người bị bệnh ung thư ruột kết, đái tháo đường hay béo phì cũng không nên lạm dụng loại củ này mà cần hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị.
- Trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai không được sử dụng nhân sâm đất, bởi có thể gặp phải những tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Gợi ý 3 món ăn chế biến từ củ sâm đất
Nhiều người thường thắc mắc sâm đất ăn như thế nào hay sâm đất nấu gì ngon? Theo các chuyên gia sức khỏe, sâm đất có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, dễ làm và tốt cho sức khỏe. Dưới đây là một số công thức gợi ý để bạn có thể tạo ra những món ăn hấp dẫn, bổ dưỡng cho gia đình:
1. Canh sâm đất hầm xương
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- Củ sâm đất
- Xương heo
- Cà rốt
- Gia vị nêm nếm
Cách làm:
- Xương heo rửa sạch, trụng qua nước sôi, vớt ra xả với nước lạnh. Ướp với hành tím, hạt nêm, tiêu, bột ngọt khoảng 20 phút.
- Sâm đất và cà rốt rửa sạch, bào vỏ, cắt miếng vừa ăn. Cà rốt có thể tỉa hoa cho đẹp.
- Đổ nước vào nồi, cho xương heo vào hầm chín nhừ.
- Cuối cùng, cho khoai sâm đất, cà rốt vào nồi và hầm khoảng 10 – 15 phút. Nêm nếm lại cho vừa ăn.
2. Sâm đất xào thịt bò
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- Củ sâm đất
- Thịt bò
- Hành lá, hành tím
- Gia vị nêm nếm
Cách làm:
- Củ sâm đất rửa sạch, bào vỏ, cắt khúc hoặc thái lát.
- Thịt bò rửa sạch, ướp với tỏi băm, dầu ăn, hạt nêm, tiêu, muối.
- Phi hành tím với dầu ăn cho thơm, sau đó cho thịt bò vào đảo đều. Khi thịt chín săn lại, cho ra đĩa. Sâm đất xào với gia vị cho vừa ăn, khi sâm chín tái thì cho thịt bò đảo đều và thêm hành lá.
3. Nộm củ sâm đất
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- Sâm đất
- Cà rốt
- Ớt tỏi băm nhỏ
- Đậu phộng, rau thơm, chanh
- Nước mắm, đường, bột ngọt
- Thịt gà xé nhỏ
Cách làm:
- Cà rốt, sâm đất rửa sạch, bào vỏ, thái sợi. Ngâm sâm đất đã thái sợi vào nước muối loãng khoảng 15 phút rồi vớt ra để ráo.
- Rau thơm cắt nhỏ.
- Đậu phộng rang chín bỏ vỏ.
- Pha nước để trộn gỏi: Pha tỷ lệ 2 thìa đường, 4 thìa nước, 2 thìa nước cốt chanh, 1 thìa tỏi, 1 thìa ớt, 3 thìa nước mắm và khuấy đều.
- Trộn tất cả nguyên liệu cùng với thịt gà xé nhỏ. Lưu ý cần nhẹ tay để nộm sâm đất không bị giập.
Củ sâm đất ngâm rượu như thế nào?
Củ sâm đất còn có thể được ngâm rượu giúp bồi bổ, tăng cường sức khỏe, lưu thông khí huyết. Để có một bình rượu từ củ sâm đất thơm ngon, bạn cần chuẩn bị củ sâm đất, rượu trắng nguyên chất và bình ngâm rượu (bình sứ, thủy tinh). Ngâm rượu củ sâm đất bằng cách rửa sạch củ, xếp vào bình sao cho rễ hướng xuống đáy bình, và đổ rượu ngập bình đã xếp sẵn sâm đất. Đặt bình ở nơi khô ráo, thoáng mát và sau 3 tháng bạn có thể sử dụng rượu sâm đất thơm ngon.
Mua củ sâm đất ở đâu?
Củ sâm đất được trồng nhiều ở Lào Cai và những vùng đất ẩm ướt. Bạn có thể dễ dàng mua củ sâm đất tại các cửa hàng thực phẩm, cửa hàng bán nông sản hoặc một số trang thương mại điện tử. Giá bán củ sâm đất dao động từ 30.000 – 50.000 đồng/kg. Khi mua, bạn nên chọn những củ to, chắc tay, không bị sâu mọt. Bảo quản củ ở nhiệt độ bình thường, có thể phơi nắng để củ dẻo ngọt hơn.
Đó là những thông tin về củ sâm đất, một loại củ độc đáo và có nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Hãy thường xuyên sử dụng củ sâm đất trong khẩu phần ăn hàng ngày để tận hưởng những lợi ích mà nó mang lại. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về sâm đất và các thực phẩm, sức khỏe khác, hãy ghé thăm Blog về Sâm Ngọc Linh và các thực phẩm, sức khỏe.