Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Mặc dù đường ruột tự tạo ra vitamin này, nhưng thiếu hụt vitamin K vẫn có thể xảy ra, đặc biệt ở trẻ sơ sinh. Vậy thiếu vitamin K gây bệnh gì? Hãy cùng tìm hiểu thông tin chi tiết dưới đây.
Vitamin K là gì? Vai trò của vitamin K
Vitamin K là một loại vitamin tan trong chất béo, có hai dạng chính là vitamin K1 (phylloquinone) và vitamin K2 (menaquinone):
- Vitamin K1 có trong rau lá xanh như cải xanh, cải xoăn và cải bó xôi.
- Vitamin K2 có trong thực phẩm có nguồn gốc động vật như bơ và lòng đỏ trứng, cũng như thực phẩm lên men như kefir. Ngoài ra, đường ruột con người cũng có thể tự tạo ra vitamin K2.
Vitamin K đóng vai trò trong quá trình đông máu và tạo xương, cũng như tham gia vào nhiều hoạt động sống khác. Nó được tìm thấy trong gan, não, tim, tuyến tụy và xương. Vitamin K được phân hủy nhanh chóng và bài tiết qua nước tiểu hoặc phân.
Thiếu vitamin K gây bệnh gì?
Thiếu vitamin K hiếm khi xảy ra ở người lớn vì nhiều loại thực phẩm hàng ngày chứa đủ lượng vitamin K1 và cơ thể tự tạo ra vitamin K2. Tuy nhiên, còn có những trường hợp mà thiếu vitamin K có thể xảy ra, bao gồm khi đang sử dụng một số loại thuốc ảnh hưởng đến khả năng hoạt hóa vitamin K hoặc cản trở quá trình sản xuất và hấp thụ vitamin K, chế độ ăn nghèo nàn, và các tình trạng làm giảm khả năng hấp thu chất béo như bệnh celiac, bệnh xơ nang, rối loạn đường ruột…
Thiếu vitamin K phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là do vitamin K không được truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, sữa mẹ không cung cấp đủ vitamin K, và gan và ruột của trẻ còn non yếu nên không thể sản xuất hay sử dụng vitamin K hiệu quả.
Thiếu vitamin K có thể góp phần gây chảy máu, kém phát triển xương, loãng xương và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Thiếu vitamin K gây chảy máu
Vitamin K đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Do đó, khi thiếu hụt vitamin K, bạn có nguy cơ bị chảy máu nhiều sau chấn thương. Phụ nữ thiếu vitamin K có thể bị chảy máu kinh nguyệt nhiều. Thậm chí, những vấn đề nhỏ như chảy máu nướu hoặc chảy máu cam cũng có thể dẫn đến biến chứng.
Chảy máu do thiếu vitamin K ở trẻ sơ sinh
Thiếu vitamin K gây bệnh gì? Chảy máu do thiếu vitamin K ở trẻ sơ sinh xảy ra khi cơ thể trẻ không thể cầm máu do không có đủ vitamin K để hình thành cục máu đông. Chảy máu có thể xảy ra ở bên trong hoặc bên ngoài cơ thể. Khi trẻ mắc chứng này, máu có thể chảy vào ruột hoặc vào não, gây tổn thương não và thậm chí tử vong.
Thiếu vitamin K gây bệnh gì? Loãng xương
Vitamin K có vai trò trong quá trình sản xuất protein trong xương, gồm cả osteocalcin, giúp ngăn ngừa sự suy yếu của xương. Thiếu vitamin K có thể làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ loãng xương.
Nhiều nghiên cứu cho thấy việc hấp thụ lượng vitamin K cao hơn có liên quan đến tỷ lệ gãy xương hông và mật độ xương thấp hơn. Một báo cáo từ Nurses’ Health Study còn cho thấy phụ nữ nhận ít nhất 110 mcg vitamin K mỗi ngày có nguy cơ gãy xương hông thấp hơn 30% so với những phụ nữ nhận ít hơn mức này. Dữ liệu từ Nghiên cứu Tim mạch Framingham cũng cho thấy mối liên quan giữa việc hấp thụ nhiều vitamin K với giảm nguy cơ gãy xương hông ở nam giới và phụ nữ, cũng như tăng mật độ khoáng xương ở phụ nữ.
Thiếu vitamin K gây bệnh gì? Các bệnh tim mạch
Mặc dù chưa có nghiên cứu chi tiết về mối liên hệ giữa việc thiếu vitamin K và bệnh tim, nghiên cứu cho thấy những người có mức độ vitamin K thấp hơn có nguy cơ bị các bệnh tim mạch cao hơn.
Thiếu vitamin K nên ăn gì?
Theo Chế độ ăn uống tham khảo (DRIs) của Viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ, lượng vitamin K tham khảo trong chế độ ăn uống thay đổi theo độ tuổi và giới tính. Dưới đây là một số lượng vitamin K tham khảo theo nhóm tuổi và giới tính:
- Trẻ sơ sinh: 0-6 tháng: 2,0 mcg/ngày, 7-12 tháng: 2,5 mcg/ngày
- Trẻ em: 1-3 tuổi: 30 mcg/ngày, 4-8 tuổi: 55 mcg/ngày, 9-13 tuổi: 60 mcg/ngày
- Thanh thiếu niên và người lớn: Nam và nữ từ 14-18 tuổi: 75 mcg/ngày, nam từ 19 tuổi trở lên: 120 mcg/ngày, nữ từ 19 tuổi trở lên: 90 mcg/ngày (bao gồm cả phụ nữ có thai và cho con bú)
Nguồn vitamin K chủ yếu đến từ chế độ ăn hàng ngày, bao gồm rau lá xanh như cải bó xôi, cải xoăn, rau diếp và bông cải xanh, dầu thực vật, một số loại trái cây như quả việt quất và quả vả tây, thịt, phô mai, trứng, đậu gà, đậu nành, trà xanh. Bạn cũng có thể bổ sung vitamin K từ chất bổ sung, nhưng nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo không ảnh hưởng đến các loại thuốc hiện có.
Tình trạng thiếu hụt vitamin K không phổ biến, nhưng nó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng và kéo dài với sức khỏe. Hãy luôn quan tâm đến chế độ ăn uống để tránh thiếu hụt vitamin K. Blog về Sâm Ngọc Linh và các thực phẩm, sức khỏe luôn cập nhật các thông tin hữu ích về sức khỏe và dinh dưỡng.