Bệnh béo phì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây thiệt hại đáng kể cho cả thể chất và tinh thần của người bệnh. Những người có bệnh béo phì dễ mắc phải nhiều tình trạng nguy hiểm, làm suy giảm chất lượng cuộc sống, làm tàn tật và giảm tuổi thọ.
1. Béo phì là yếu tố nguy cơ gây tiểu đường tuýp 2
Một trong những tác hại nguy hiểm nhất của bệnh béo phì là gây ra tiểu đường tuýp 2. Nghiên cứu Nurses’ Health Study trên 114.000 phụ nữ trung niên trong vòng 14 năm cho thấy, nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường ở những phụ nữ có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 35 trở lên khi bắt đầu nghiên cứu cao hơn 93 lần so với những phụ nữ có chỉ số BMI thấp hơn 22. Tăng cân ở độ tuổi trưởng thành cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, ngay cả ở những phụ nữ có chỉ số BMI ở mức khỏe mạnh. Mối quan hệ này cũng tương tự đối với nam giới.
2. Béo phì dẫn đến nhiều vấn đề tim mạch
Tác hại của bệnh béo phì không chỉ dừng lại ở tiểu đường mà còn liên quan trực tiếp đến các vấn đề tim mạch. Khi chỉ số BMI tăng, huyết áp, lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL hoặc cholesterol “xấu”), triglycerides, đường huyết và viêm cũng tăng theo. Những thay đổi này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và tử vong do tim mạch.
3. Tác hại của bệnh béo phì gây ung thư
Mối liên quan giữa béo phì và ung thư không rõ ràng như đối với bệnh tiểu đường và tim mạch. Tuy nhiên, có nhiều bằng chứng cho thấy béo phì là yếu tố nguy cơ gây ra một loạt các bệnh ung thư khác nhau. Các bệnh ung thư có liên quan đến béo phì bao gồm ung thư thực quản, tuyến tụy, đại trực tràng, vú, nội mạc tử cung, thận và có thể có mối liên hệ giữa béo phì và ung thư túi mật. Những người bị béo phì nặng có tỷ lệ tử vong cao hơn đối với tất cả các loại ung thư, với tỷ lệ tử vong ở nam cao hơn 52% và ở nữ cao hơn 62%.
4. Béo phì gia tăng nguy cơ trầm cảm
Mặc dù mối liên hệ sinh học giữa béo phì và trầm cảm chưa được xác định rõ ràng, nhưng có những cơ chế liên hệ có thể bao gồm kích hoạt viêm, thay đổi hệ thống hormone, kháng insulin và các yếu tố xã hội hoặc văn hóa. Có bằng chứng cho rằng mối quan hệ giữa béo phì và trầm cảm là hai chiều. Những người béo phì có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao hơn 55% và những người bị trầm cảm có nguy cơ bị béo phì cao hơn 58%.
5. Béo phì làm suy giảm chức năng sinh sản
Béo phì có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản, từ hoạt động tình dục đến khả năng mang thai. Khả năng mang thai của phụ nữ có béo phì bị ảnh hưởng và có nguy cơ sẩy thai, tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật và các biến chứng trong quá trình chuyển dạ và sinh nở. Béo phì cũng ảnh hưởng đến chức năng tình dục và khả năng sinh sản của nam giới.
6. Tác hại của bệnh béo phì gây cản trở hô hấp
Cân nặng quá mức làm suy giảm chức năng hô hấp thông qua các con đường cơ học và trao đổi chất. Sự tích tụ mỡ bụng có thể hạn chế sự di chuyển của cơ hoành, cản trở sự giãn nở của phổi. Sự tích tụ của chất béo nội tạng có thể làm giảm tính linh hoạt của thành ngực, sức mạnh của cơ hô hấp và hẹp đường thở trong phổi. Cytokine được tạo ra bởi tình trạng viêm mức độ thấp kèm theo béo phì cũng có thể cản trở chức năng phổi. Béo phì cũng là nguyên nhân chính gây ra chứng ngưng thở khi ngủ.
7. Béo phì làm suy giảm trí nhớ và chức năng nhận thức
Thừa cân, béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ của bệnh Alzheimer và chứng sa sút trí tuệ. Mối liên hệ giữa BMI và bệnh Alzheimer đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu. Những người béo phì có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn 42%.
8. Béo phì ảnh hưởng đến hệ cơ xương khớp
Béo phì có thể làm giảm mật độ xương và khối lượng cơ, làm tăng nguy cơ gãy xương, đau và cứng khớp. Áp lực lớn lên các khớp cũng có thể gây đau lưng, đau chi dưới và tàn tật do các bệnh lý cơ xương khớp.
9. Tác hại của việc béo phì gây các bệnh lý trên da
Béo phì có thể gây phát ban ở những vị trí có nếp gấp do cân nặng dư thừa trên cơ thể. Bệnh gai đen (acanthosis nigricans) cũng có thể xuất phát từ nguyên nhân béo phì. Bệnh gai đen được đặc trưng bởi các mảng da đổi màu sẫm xuất hiện tại các vị trí như nách, bẹn và cổ. Béo phì cũng có thể gây ra các bệnh lý trên da khác.
10. Béo phì và các tình trạng sức khỏe khác
Béo phì có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như sỏi mật, gout, bệnh thận mãn tính, gan nhiễm mỡ không do rượu, trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, vấn đề cân nặng hoàn toàn có thể ngăn ngừa và giải quyết được. Hạn chế năng lượng tiêu thụ, tăng cường trái cây, rau quả vào chế độ ăn và luyện tập thể chất đều đặn là những phương pháp hữu ích giúp bạn giảm cân và duy trì sức khỏe tốt.